Het ontwerpen van een website - of andere marketing - speelt een cruciale rol in hoe informatie wordt opgenomen en verwerkt door potentiële klanten. De brug tussen technologie en de doelgroep is dan ook een domein waar creativiteit en innovatie van onschatbare waarde zijn. Maar waar innovatie haar intrede doet, komt ook altijd een stukje ethiek kijken. Hoe kunnen developers ethische beslissingen nemen waarbij zowel de gebruiker als innovatie worden gestimuleerd en gerespecteerd? 

Gebruikersdata; Privacy en Transparantie

Een van de meest brandende kwesties tegenwoordig heeft zonder meer betrekking tot de omgang van gebruikersdata. Zeker nu data voor - met name grote - bedrijven steeds meer waard wordt, is de verleiding steeds groter om meer gegevens te verzamelen. Hoewel dit slechts beperkt toegestaan is (onder de criteria van de AVG), hoor je hier toch steeds vaker nare verhalen over. 

Webdesigners moeten streven naar transparantie door openlijk te communiceren welke gegevens worden verzameld en welke doeleinden dit dient. Ook moet het makkelijk gemaakt worden voor gebruikers om controle te houden over hun eigen gegevens (en ook om gegeven toestemming weer in te trekken).

Een mooi voorbeeld van waar dit volledig misgaat is bij Apple. In vrijwel al hun apps wordt tegenwoordig gevraagd “toestaan dat deze app je activiteit volgt in apps en op websites van andere bedrijven?”. 

Eerlijk, niemand zit hier toch op te wachten? 

Toch klikken veel mensen in alle haast op “Sta toe”, dit is namelijk de kortere optie en als we haast (denken te) hebben, klikken we sneller op de kortere tekst. 

Tip van Clix: Wees je hiervan bewust en pas de volgende keer goed op waar je op klikt bij deze melding! 

Mocht je onverhoopt toch op “Sta toe” hebben geklikt, volg dan deze stappen:

1. Ga naar de privacy-instellingen om een lijst te zien van de apps die hebben gevraagd om je activiteit te volgen.

   1. Ga op een iPhone, iPad of iPod touch naar 'Instellingen' > 'Privacy en beveiliging' > 'Tracking'

2. Tik om de toestemming voor het volgen van je activiteit in of uit te schakelen voor een specifieke app.

Dark Patterns; De Grens tussen Overhalen en Manipuleren

Een ander ethisch mijnenveld in webdesign is het gebruik van zogeheten dark patterns. Dit zijn strategieën om mensen onbewust te verleiden of dwingen tot bepaalde acties, waarbij dit meestal ten koste gaat van hun eigen belang. Veelvoorkomende voorbeelden zijn misleidende navigatie, verborgen kosten en het onnodig moeilijk maken om account of mailings op te zeggen. Op korte termijn lijkt dit soms aantrekkelijk te zijn, echter ondermijn je hiermee het lange termijn vertrouwen en tevredenheid van gebruikers. Kies daarom liever voor een eerlijke en respectvolle interactie, dit zal altijd beter zijn voor de klant.

Toegankelijkheid; Een website voor iedereen

Toegankelijkheid is een cruciaal aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien in deze snel opschalende samenleving. Een ethisch ontwerp houdt rekening met alle mensen, waaronder dus ook mensen met beperkingen. Dit betekent dat navigeren over de website mogelijk moet zijn voor mensen met visuele, auditieve of motorische beperkingen. Naast dat dit deels wettelijk verplicht is, toon je hiermee ook aan voor al je klanten klaar te staan. Door inclusieve praktijken te omarmen, kunnen webdesigners een positieve bijdrage leveren aan de samenleving, waarbij iedereen gebruik kan maken van jouw website.

Hoe gaat Clix Media om met de ethische dilemma’s van webdesign?

Door op het gebied van ethiek duidelijke waarden te hebben, waarborgen wij onze integriteit (en slapen we ook een stuk lekkerder).

• Privacy op één; Wij zijn transparant over het gebruik en opslaan van gegevens en laten de totale controle bij de gebruiker. 

• Geen dark patterns; Wij maken geen gebruik van dark patterns om eerlijk en respectvol met onze gebruikers om te gaan.

• Voel je welkom!: Al onze websites worden responsive ontworpen waardoor de versie van de website zich aanpast aan je scherm. Zo klik je niet per ongeluk mis en kan je altijd alle tekst lezen.

• Reflectie: Met enige regelmaat staan wij stil bij de eventuele ethische implicaties van onze ontwerpen en zijn wij bereid om onze aanpak te wijzigen. 

Ethiek als Kompas

De ethiek van webdesign gaat uiteindelijk over het streven naar innovatie zonder afbreuk te doen aan jouw integriteit en het respect voor de gebruiker. Door ethische overwegingen een bepalende factor te laten zijn in alle ontwerpen worden risico’s vermeden, maar draag je ook bij aan een inclusieve, transparante digitale omgeving. De uitdagingen zijn zeker daar, omdat het vaak makkelijk is om voor moreel foute optie te kiezen (tegen een financieel gewin), maar de kansen om positief bij te dragen zullen altijd zwaarder moeten wegen.

De digitale wereld verandert ook snel, wat vandaag nog als ethisch wordt bestempeld, kan morgen als schandalige keuze worden afgedaan. Door open te staan voor de dialoog, kritiek en door zelfkritisch te kijken naar complete ontwerpen, kunnen ontwerpers op manieren die ethisch verantwoord zijn alsnog grenzen verleggen.